Geplaatst op 10 augustus 2010
Tbs-advocaten adviseren hun cliënten in strafzaken niet mee te werken aan psychiatrisch onderzoek. Zij achten de kans nihil dat de verdachten in een tbs-kliniek de behandeling krijgen die ze nodig hebben. Zonder behandeling kan opsluiting in een tbs-kliniek uitdraaien op levenslange gevangenisstraf.
Tbs-klinieken komen volgens de advocaten nauwelijks toe aan hun kerntaak: behandelen totdat de gevangene geen gevaar meer vormt voor de maatschappij. Binnen de klinieken groeit de spanning door personeelstekorten en doordat tbs'ers steeds meer binnen worden gehouden onder druk van de publieke opinie, ook al is een proefverlof in het kader van hun behandeling eigenlijk nodig.
Strafrechtadvocaat Job Knoester staat ruim zestig tbs'ers bij. Tegenwoordig vraagt hij ze om hun werkschema's aan hem te laten zien om inzicht te krijgen in de geboden behandeling. ''Wie meer dan één uur therapie per week krijgt is een geluksvogel,'' concludeert hij. Het gebrek aan behandelaars is volgens hem een 'bom onder het hele stelsel'. Strafpleiter Cees Korvinus omschrijft de tbs-instellingen als 'een hogedrukketel' waar 'de zorg ernstig tekort schiet'. ''Als het nu fout gaat, gaat het écht fout.'' Hij adviseert de verdachten die hij verdedigt al langer er alles aan te doen om geen tbs te krijgen.
Ook advocate Lucy Oldenburg, die zeventig tbs'ers vertegenwoordigt, adviseert hen niet mee te werken aan een psychologisch onderzoek. ''Tbs betekent dat je de kans loopt dat je er nooit meer uitkomt.'' Als voorbeeld beschrijft ze twee vergelijkbare verkrachtingszaken. Eén dader kreeg van de rechter alleen een gevangenisstraf van achttien maanden. Een tweede verdachte kreeg ook tbs en zit inmiddels al negen jaar vast. De afgelopen jaren is het aantal tbs-plaatsen fors uitgebreid, maar zonder evenredige groei van het aantal behandelaars.
Hjalmar van Marle, hoogleraar forensische psychiatrie en voormalig directeur van de Van Mesdagkliniek te Groningen en het Pieter Baan Centrum: ''De balans tussen behandeling en beveiliging is doorgeschoten naar beveiliging. De Tweede Kamer en de publieke opinie willen sinds de ontsnappingen van de afgelopen jaren tbs'ers koste wat het kost van de straat houden." Vooral de ontsnapping van tbs'er Wilhelm Schippers, op 7 juni 2005, is van grote invloed geweest op de publieke opinie. Schippers nam de benen tijdens een begeleid verlof en sloeg vervolgens een 73-jarige Amsterdammer op diens woonboot dood. Volgens van Marle duurt het door zo'n gebeurtenis nu veel langer voor een verlof wordt goedgekeurd. Het wachten en afwijzen van verloven zorgt voor spanning tussen behandelaar en patiënt. Dat komt de sfeer in de instelling en de kwaliteit van de behandeling niet ten goede.''
''Sinds de tbs-klinieken vanaf 2001 vaak negatief in het nieuws kwamen, willen weinig mensen er nog werken. Het werk is ook niet makkelijk. Daarbij komt dat ouder, ervaren personeel uitstroomt, maar er geen nieuw bloed binnenkomt. Dan loopt de kwaliteit terug. Er zijn wel goede opleidingen, maar jongeren kiezen er niet voor. Het beroep is niet aantrekkelijk genoeg. ''
''Een hoger salaris zou helpen, maar behandelaars moeten vooral het gevoel terugkrijgen dat ze iets kunnen bereiken en wat in de melk te brokkelen hebben. Zonder ingeperkt te worden door de politiek en publieke opinie. Een tbs-maatregel zonder goede behandeling is immers geen tbs.''
Bron: Parool - 4 juli 2008