Column door strafrechtadvocaat Mr. Knoef
Sorry seems to be the hardest word
Toegeven dat je verkeerd zat en excuses aanbieden, dat is niet altijd even makkelijk. Ik zie het met regelmaat in mijn strafpraktijk waarin echt niet al mijn cliënten onschuldig zijn… Toch kunnen (oprechte) excuses veel doen voor slachtoffers. Ik probeer cliënten daarom in zaken die zich er voor lenen te bewegen om excuses te maken.
Domweg de verkeerde
Maar mijn cliënten zijn niet de enigen die het wel eens bij het verkeerde eind hebben. Ook de politie en de officier van justitie zitten er wel eens naast. Ze hebben soms domweg de verkeerde te pakken. Over het algemeen hebben ze bij de start van een onderzoek goede gronden om iemand als verdachte aan te merken, maar het komt voor dat ze er gedurende het onderzoek achter komen dat de vermoedens niet kloppen.
Zakelijke brief
In zo’n geval wordt de zaak geseponeerd met sepotcode 01: ten onrechte als verdachte aangemerkt. De persoon in kwestie krijgt na zo’n beslissing een vrij zakelijke brief waarin dat staat. Maar er staan zelden tot nooit excuses in, zo is mijn ervaring en ook die van andere advocaten.
Ingrijpende gevolgen
Ik vind dat excuses wel passend zouden zijn. De gevolgen van het zijn van verdachte zijn vaak ingrijpend. Denk aan vrijheidsbeneming, die weer het verlies van baan, relatie en woning tot gevolg kan hebben. Daarnaast is de onzekerheid over de uitkomst van een strafrechtelijk onderzoek iets wat mensen echt raakt.
Schadeloos stellen, is dat genoeg?
Er zijn regelingen om mensen die niet veroordeeld worden ‘schadeloos’ te stellen. Zo kan een ex-verdachte aanspraak maken op een dagvergoeding voor onterecht ondergane vrijheidsbeneming en op een vergoeding voor de gemaakte proceskosten. Maar persoonlijk vind ik dat niet genoeg voor mensen waarvan de politie en officier van justitie zelf tot de conclusie zijn gekomen dat ze de verkeerde hebben gepakt.
Excuses zijn gratis
Ik vind dat er in de brief waarin wordt medegedeeld dat men na onderzoek tot de conclusie is gekomen iemand ten onrechte als verdachte is aangemerkt ook excuses moeten worden gemaakt. Dat kost niets, maar het is voor de gewezen verdachte wel een goede eerste stap in de richting van herstel van vertrouwen in deze instanties. Het is ook gewoon netjes. De politie, de officier van justitie, de rechter en slachtoffers verwachten ook excuses van verdachten die schuldig zijn.
